Volgens de legende kon de dochter van de Heilige Anna niet slapen. Tijdens het wandelen en overpeinzen wat hiertegen te doen plukte ze een bloem maar vergat die vervolgens in haar zak tot deze verwelkt was. Daarna begon de bloem juist lekker te geuren en deed ze het in een zakje in het bedje van haar dochter die daarna heerlijk sliep. Het wordt daarom ook wel wiegstro genoemd en nu nog vaak gebruikt in linnen kasten en om kleding te geuren. En niet te vergeten het werd vroegen gebruikt om mannen aan te trekken.

De blaadjes&bloemen (oogst stengel en bloem) hebben een gunstige invloed op de gezondheid:  het bevordert de nachtrust, in spannende tijden, helpt bij geestelijke druk en inspanning , voorjaarsmoeheid en hoofdpijn. Het bevat ook cumarine (zit ook in kaneel)wat in te grote hoeveelheden juist weer schadelijk kan zijn en bloedverdunnend werken. Daarom is het advies niet meer dan 1 glas per dag te drinken en niet te lang achter elkaar.

Verzorging

• Standplaats buiten: bodembedekker, halfschaduw -schaduw
• Standplaats binnen: niet geschikt voor binnen
• Hoogte: circa 15-20 cm
• Bloeitijd: april-juli, witte bloemen die eetbaar zijn en eruit zien als kleine sterretjes
• Winterhard: ja verliest wel haar blad
• Water: zowel op droge als vochtige grond
• Drogen/invriezen: drogen

Gebruikswijze

Oogst de hele stengel (bloem en blad), deze krijgt met name na het enigszins drogen een sterkere geur, advies is dan ook om dit in gedroogde vorm te gebruiken. 1 hele stengel of alleen de blaadjes van een stengel toevoegen aan heet of koud water, 8-10 minuten laten trekken.

Smaak

De bladeren hebben eenmaal verwelkt een fijne geur van vers gemaaid hooi en de bloemetje smaken zoet met een hint van vanille en noten. Daarom ook geschikt om te aromatiseren. Ook geschikt in koud water als verfrissende coldbrew.

Probeer ook in combinatie met citroenschil, serehstengel, gemberwortel en munt.

Er doen verschillende verhalen de ronde over de herkomst van de naam. Volgens sommige is het een afgeleide van het latijnse woord “valere” en betekent het “ sterk en gezond zijn”. Volgens andere is het de toorn van een woedende duivel die jaloers was en de wortel een hele vieze geur gaf. Het blad lijkt op de klauw van een draak die St Joris met zijn speer zou hebben gedood.

Tijdens het slapen herstelt je lichaam & geest, activeert je immuunsysteem en bouw je energie op voor de volgende dag. Maar als je niet (goed) kan slapen kan dit leiden tot verlies van concentratie, een kort lontje, paniekaanvallen en  zelfs somberheid. Naast voeding , een goed dag/nachtritme en beweging (bijv. yoga) kan valeriaan steun bieden.

De wortel van valeriaan bevat onder meer GABA, de belangrijkste neurotransmitter in het centraal zenuwstelsel en heeft een kalmerende,-  rustgevende en angst remmende werking. Valeriaan bevordert de slaap zonder gewenning en zonder te versuffen. Maar pas op, bij sommige mensen werkt valeriaan juist opwekkend, dan is het aan te bevelen het juist niet voor het slapen gaan te drinken.

Verzorging

• Standplaats buiten: vochtige voedsel/humusrijke bodem
• Standplaats binnen: niet geschikt voor binnen
• Hoogte: circa 120 cm
• Bloeitijd: mei-juni , wit roze bloemetjes, geur trekt katten en vlinders aan.
• Water: houdt van vocht
• Winterhard: ja, verliest wel blad
• Drogen/invriezen: drogen

Gebruikswijze

Vanaf mei kunnen de knoppen en de bloemen van de Valeriaan gebruikt worden als aroma in de thee. Vanaf sept-eind winter als valeriaan blad verliest kunnen de wortels worden geoogst en gedroogd en fijn gehakt worden (oogstvoorkeur najaar of voorjaar), pas op voor de zweetgeur! De werkzame stoffen van valeriaan komen met name voor in de wortels, het blad is minder sterk. 1 theelepel gedroogde gehakte wortel toevoegen aan 250 ml koud water (!) en dit enige tijd (min 1 uur) te laten staan. De sterkte van de thee is afhankelijk van hoelang het trekt. Voeg naar eigen gebruik een klein gedeelte toe aan gewone thee. * niet meer dan 3 weken achter elkaar gebruiken.

Smaak

Valeriaan smaakt bitter, de wortel heeft een zacht zoete en daarna zuur-bittere nasmaak. Het verdient aanbeveling vanwege de geur(met name gedroogde wortel) en smaak dit te combineren met bijv. citroenverbena of munt.

Probeer ook in combinatie met munt, anijszaad, kamille en lavendel.

*Ben je zwanger of slik je medicijnen? Wees dan extra voorzichtig en overleg eerst met je huisarts.

**Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie

Bronnen: Voedingscentrum Nederland, Yvonne Meassen, Groot Handboek  Geneeskrachtige planten van Dr Geert Verhelst, International aloe science counsil, Ortho Health Foundation, Ortho Kennis, Afrodisiac: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19501274, Herba Sanitas (G.van Elteren), Gezondheidsnet.nl, mens-en-gezondheid.infonu.nl, Plus Magazine.